VAR trong bóng đá là gì ? VAR trong bóng đá là một công nghệ hiện đại giúp trọng tài đưa ra quyết định chính xác hơn, giảm thiểu xung đột và tăng tính công bằng trên sân. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ tóm tắt những thông tin mới nhất về VAR, giải thích cách thức hoạt động, ứng dụng của nó trong các tình huống khác nhau, tác động của nó đến trận đấu và giúp người hâm mộ hiểu rõ hơn về vai trò quan trọng của VAR.
VAR trong bóng đá là gì?
VAR (Trợ lý trọng tài video) là hệ thống trợ lý trọng tài video sử dụng nhiều camera, phân tích vi mô và dữ liệu từ phòng VAR để giúp trọng tài trên sân đưa ra quyết định chính xác hơn.
Theo các chuyên gia vn168, mục đích chính của VAR không phải là thay thế trọng tài mà là giảm thiểu những lỗi rõ ràng và có thể sửa được trong 4 tình huống: bàn thắng, phạt đền, thẻ đỏ trực tiếp và kiểm soát bóng.
Quy trình làm việc này cho phép nhóm VAR xem xét sự cố từ nhiều góc độ và trao đổi với trọng tài qua tai nghe. Trong một số trường hợp, trọng tài sẽ đích thân xem lại video trên màn hình trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.
Hoàn cảnh áp dụng
- Bàn thắng/Số: Kiểm tra các lỗi như việt vị, phạm lỗi hoặc chạm tay trước khi ghi bàn thắng.
- Hình phạt/Không hình phạt: Xem xét các tình huống dẫn đến việc từ chối hình phạt hoặc hình phạt.
- Thẻ đỏ trực tiếp: Thẻ đỏ (không bao gồm thẻ vàng thứ hai) được rút ra cho hành vi bạo lực hoặc phạm lỗi nghiêm trọng.
- Xác định lỗi: Đảm bảo trọng tài không phạt cầu thủ vì lỗi.
Lịch sử và sự phát triển của VAR
Khái niệm sử dụng video để hỗ trợ trọng tài trong bóng đá đã xuất hiện trong nhiều thập kỷ, tuy nhiên, khái niệm VAR không được chú ý rộng rãi cho đến giữa những năm 2010.
FIFA và IFAB đang tiến hành thử nghiệm ở các trận đấu nhỏ hơn để kiểm tra hiệu quả và hoàn thiện quy trình trước khi chính thức áp dụng tại World Cup 2018 ở Nga. Sự kiện này đánh dấu bước ngoặt trong việc sử dụng công nghệ VAR trên toàn thế giới bóng đá và bắt đầu thay đổi cách thức tổ chức các trận đấu.
Sau World Cup 2018, FIFA, cùng với UEFA, Ngoại hạng Anh, La Liga, Serie A và nhiều giải bóng đá quốc gia khác, đã nhanh chóng áp dụng VAR, đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật, camera, phần mềm phân tích và chương trình đào tạo trọng tài. Mỗi giải đấu đều xây dựng quy trình riêng để triển khai VAR nhằm đảm bảo tính nhất quán, minh bạch và hiệu quả.
Tại Việt Nam, hệ thống VAR trong bóng đá sẽ bắt đầu được thử nghiệm tại V-League vào cuối mùa giải 2023, sau đó chính thức được triển khai từ mùa giải 2023-2024. Việc triển khai hệ thống này sẽ đòi hỏi đầu tư đáng kể về công nghệ, đào tạo trọng tài và cơ sở hạ tầng.
Phản ứng từ cộng đồng người hâm mộ phần lớn là tích cực, ca ngợi tính chính xác và công bằng mà VAR mang lại, nhưng vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều về chi phí và hiệu quả của nó.
Bí quyết triển khai hệ thống VAR trong bóng đá
Hệ thống VAR trong bóng đá bao gồm các yếu tố chính sau: phòng VAR, đội ngũ VAR, các kỹ thuật viên chịu trách nhiệm về tín hiệu camera và giao tiếp trực tiếp với trọng tài trên sân. Phòng VAR có nhiều màn hình hiển thị hình ảnh từ các camera khác nhau, được trang bị phần mềm điều hướng khung hình và hệ thống phát lại chuyển động chậm.
Các bước để bật VAR như sau:
- VAR giám sát trận đấu, trong suốt trận đấu hoặc theo yêu cầu của trọng tài, phân tích bóng từ nhiều góc độ và kiểm tra các yếu tố quan trọng như bóng chạm tay hoặc việt vị.
- Sau đó, nhóm VAR sẽ tham khảo ý kiến trọng tài và đưa ra lời khuyên.
- Nếu cần thiết, trọng tài có thể xem lại video trực tiếp từ bên lề sân (xem lại trên sân).
- Cuối cùng, trọng tài phải dựa vào dữ liệu VAR và quan sát cá nhân để xác nhận hoặc thay đổi quyết định ban đầu của mình.
Tin tức từ 168vn cho biết, bóng đá đã đưa vào sử dụng các công nghệ hỗ trợ như VAR, Hawk-Eye, công nghệ xác định vị trí bóng và vạch cầu môn, camera siêu chậm và hệ thống định vị 3D, giúp nâng cao độ chính xác và công bằng của mọi quyết định trên sân.
Ưu và nhược điểm của công nghệ VAR
Ưu điểm
- Giảm thiểu các lỗi ra quyết định quan trọng
- Tăng tính minh bạch và công bằng trong trò chơi.
- Hỗ trợ trọng tài trong những tình huống khó xác định bằng mắt thường, chẳng hạn như pha vào bóng hoặc phạm lỗi trong khu vực phạt đền.
Nhược điểm
- Gây gián đoạn cho trận đấu: Thời gian kiểm tra VAR có thể gây gián đoạn cho khán giả và cầu thủ.
- Tranh cãi: Một số quyết định vẫn còn gây tranh cãi tùy thuộc vào cách giải thích của trọng tài.
- Thành kiến kỹ thuật: Góc quay hoặc chất lượng video không phù hợp có thể dẫn đến kết quả không hoàn hảo.
Sử dụng VAR trong một số tình huống nhất định
Trong bóng đá, VAR can thiệp vào những tình huống có thể ảnh hưởng đáng kể đến kết quả trận đấu, chẳng hạn như bàn thắng, phạt đền, thẻ đỏ trực tiếp và lỗi kiểm soát bóng. Dưới đây là cách VAR được sử dụng trong từng tình huống để hỗ trợ trọng tài:
| Tình huống | Mục đích của VAR |
| Mục tiêu | Kiểm tra xem bóng đã qua vạch vôi, việt vị hay bị phạm lỗi trước khi ghi bàn. |
| Hình phạt | Kiểm tra xem có từ ngữ tục tĩu, thô tục, v.v. nào trong khu vực hạn chế không. |
| Thẻ đỏ trực tiếp | Kiểm tra hành vi hung hăng và lỗi của những người chơi chủ chốt. |
| Nhận dạng nhầm | Đảm bảo trọng tài phạt đúng cầu thủ. |
Ngoài ra, VAR trong bóng đá sử dụng dữ liệu đồng bộ và công nghệ hình ảnh để hỗ trợ phát hiện các tình huống quan trọng, giúp trọng tài giảm thiểu lỗi trong quyết định về bàn thắng việt vị.
Những tranh cãi và hạn chế của VAR
VAR trong bóng đá mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng có những vấn đề và hạn chế riêng. Những vấn đề này ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ trận đấu, cảm xúc và hiệu suất của trọng tài. Dưới đây là năm hạn chế cần lưu ý:
- Tốn thời gian: Việc xem xét các tình huống và tham vấn giữa trọng tài và VAR đôi khi có thể mất nhiều thời gian, làm chậm nhịp độ trận đấu và ảnh hưởng đến cảm xúc của khán giả. Các quyết định quan trọng, đặc biệt là bàn thắng, phải chờ xác nhận từ VAR, đồng nghĩa với việc các pha ăn mừng bị hạn chế.
- Các quyết định luôn gây tranh cãi. Một số tình huống phức tạp, chẳng hạn như lỗi nhỏ hoặc va chạm trong vòng cấm, thường đòi hỏi phải xem xét độc lập, thậm chí là bằng chứng video. Điều này cho thấy VAR không thể giải quyết hoàn toàn các tranh chấp trong bóng đá.
- Phụ thuộc vào công nghệ và cơ sở hạ tầng: Các trận đấu không được trang bị đầy đủ camera, đường truyền và đội ngũ nhân viên được đào tạo bài bản. Sự khác biệt về chất lượng cơ sở hạ tầng đồng nghĩa với việc hiệu suất của VAR không đồng đều giữa các sân vận động và giải đấu khác nhau.
- Tâm lý và cảm xúc trong trận đấu: Một trận đấu bị VAR làm gián đoạn có thể ảnh hưởng đến cảm xúc của cầu thủ và người hâm mộ, đặc biệt là trong những thời điểm quan trọng.
- Nguy cơ kỹ năng trọng tài bị suy giảm: Việc quá phụ thuộc vào VAR có thể khiến trọng tài mất khả năng đưa ra quyết định và thông tin chính xác theo thời gian nếu họ không được đào tạo bài bản.
VAR trong bóng đá là gì? Công nghệ đã thay đổi cách trọng tài đưa ra quyết định, cải thiện tính công bằng và giảm thiểu xung đột trên sân. Mặc dù còn nhiều hạn chế, công nghệ này đã góp phần mang lại một giải đấu minh bạch và an toàn hơn cho các cầu thủ.
