Bóng đá là môn thể thao vua với hàng trăm triệu người hâm mộ trên toàn thế giới. Tuy nhiên, đối với những người mới tìm hiểu hoặc mới bắt đầu theo dõi các trận đấu, các thuật ngữ trong bóng đá có thể khiến bạn cảm thấy bối rối. Việc nắm vững những thuật ngữ cơ bản không chỉ giúp bạn hiểu trận đấu tốt hơn, mà còn trao đổi dễ dàng với cộng đồng fan hâm mộ.
Bài viết này sẽ giải thích tất cả các thuật ngữ quan trọng trong bóng đá, từ vị trí cầu thủ, kiểu chơi, các tình huống phổ biến, cho đến những thuật ngữ chiến thuật nâng cao.
Thuật ngữ về vị trí cầu thủ
Một trong những nhóm thuật ngữ cơ bản nhất là các vị trí trên sân, vì mỗi vị trí sẽ có nhiệm vụ và vai trò khác nhau.
Thủ môn (Goalkeeper – GK)
- Nhiệm vụ: Bảo vệ khung thành, ngăn đối phương ghi bàn.
- Thuật ngữ liên quan: “Save” (cản phá), “Clean sheet” (giữ sạch lưới).
Hậu vệ (Defender)
- Bao gồm: Trung vệ (Centre Back – CB), Hậu vệ biên (Full Back – FB), Hậu vệ quét (Sweeper – SW).
- Vai trò: Chặn bóng, phá vỡ các pha tấn công của đối phương, hỗ trợ phòng ngự.
- Thuật ngữ liên quan: “Tackle” (tắc bóng), “Marking” (kèm người).
Tiền vệ (Midfielder – MF)
- Chia thành: Tiền vệ trung tâm (Central Midfielder – CM), Tiền vệ tấn công (Attacking Midfielder – AM), Tiền vệ phòng ngự (Defensive Midfielder – DM), Tiền vệ cánh (Winger – WM/RM).
- Vai trò: Điều phối bóng, kiến tạo cơ hội, hỗ trợ cả tấn công lẫn phòng ngự.
- Thuật ngữ liên quan: “Assist” (kiến tạo), “Pass” (chuyền), “Dribble” (đột phá).
Tiền đạo (Forward – FW / Striker – ST)
- Nhiệm vụ: Ghi bàn, tạo áp lực lên hàng thủ đối phương.
- Thuật ngữ liên quan: “Hat-trick” (ghi 3 bàn), “Offside” (việt vị), “Shot on target” (dứt điểm trúng khung thành).
Các thuật ngữ trong bóng đá phổ biến
Fair play
Fair play trong bóng đá là gì? Fair play là tinh thần của trò chơi, sự tôn trọng luật lệ, đối thủ, trọng tài và người hâm mộ. Nó không chỉ là một khẩu hiệu, mà là một giá trị cốt lõi của bóng đá hiện đại. Fair play được thể hiện qua những hành động đơn giản, chẳng hạn như trả bóng cho đối phương bị thương, không ăn vạ để câu giờ, hay không sử dụng chiến thuật không công bằng để giành lợi thế không công bằng.
FIFA nhiệt thành bảo vệ tinh thần fair play và coi đó là tiêu chuẩn thiết yếu để gìn giữ vẻ đẹp của bóng đá. Nhiều giải thưởng fair play đã được trao tặng để tôn vinh tinh thần thể thao đích thực. Mặc dù bóng đá vốn dĩ hấp dẫn nhờ tính cạnh tranh, nhưng chính sự cao quý mới thấm nhuần những giá trị nhân văn của môn thể thao vua.
Kiến tạo
Theo thông tin từ du88.com chia sẻ: Trong bóng đá, bàn thắng là mục tiêu cuối cùng, nhưng trước khi bóng vượt qua vạch vôi, mọi thứ thường bắt đầu bằng một đường chuyền quyết định . Đây chính là thứ chúng ta gọi là kiến tạo. Vậy kiến tạo trong bóng đá là gì? Đó là đường chuyền cuối cùng cho phép đồng đội ghi bàn thắng hợp lệ.
Kiến tạo không chỉ là một thống kê, mà còn là một yếu tố chiến thuật quan trọng. Những cầu thủ có tỷ lệ kiến tạo cao, chẳng hạn như Kevin De Bruyne, Lionel Messi và Bruno Fernandes, đều sở hữu nhận thức chiến thuật nhạy bén, khả năng kiểm soát bóng xuất sắc và khả năng tạo cơ hội bằng những đường chuyền thông minh. Trong bóng đá hiện đại, những cầu thủ toàn diện không chỉ được đánh giá dựa trên số bàn thắng họ ghi được mà còn dựa trên những đóng góp của họ cho trận đấu thông qua các pha kiến tạo.
CB trong bóng đá
CB trong bóng đá là gì? CB là viết tắt của Central Defender – vị trí trung vệ trong hàng phòng ngự. CB là cầu thủ quan trọng nhất trước thủ môn; anh ta chịu trách nhiệm ngăn chặn cầu thủ tấn công của đối phương, phá bóng, tranh bóng, bọc lót và tổ chức hệ thống phòng ngự.
Một trung vệ giỏi phải sở hữu khả năng phán đoán tuyệt vời, dự đoán tốt, thể hình cường tráng, khả năng đánh đầu tốt và kiểm soát bóng xuất sắc. Trung vệ không chỉ phòng ngự; họ còn đóng góp vào các pha tấn công bằng những đường chuyền dài chính xác. Những trung vệ đẳng cấp thế giới như Virgil van Dijk, Antonio Rüdiger, Ruben Dias và Lisandro Martínez đã chứng minh rằng vai trò của trung vệ đã đạt đến một tầm cao mới: nó đòi hỏi cả sức mạnh lẫn sự tinh tế chiến thuật tuyệt vời.
Hat-trick
Trong bóng đá, hat trick là gì? Hat trick là khi một cầu thủ ghi ba bàn thắng trong một trận đấu. Đây là một thành tích đáng chú ý, bởi rất khó để đạt được ở đẳng cấp cao nhất. Những tiền đạo như Cristiano Ronaldo, Lionel Messi, Harry Kane và Robert Lewandowski đều đã lập hat trick nhiều lần trong suốt sự nghiệp của họ.
Bên cạnh bộ ba, bóng đá còn có một số thuật ngữ kỹ thuật thú vị, chẳng hạn như:
- Poker – ghi 4 bàn trong một trận đấu
- Repoker – ghi được 5 bàn thắng
- Hat trick kép – ghi 6 bàn thắng trở lên
Một cú hat trick luôn khơi dậy cảm xúc mạnh mẽ trong công chúng, vì nó thể hiện đẳng cấp, sức bùng nổ và khả năng tạo nên sự khác biệt của một cầu thủ tấn công.
Ghi 4 bàn thắng trong bóng đá gọi là gì?
Trong bóng đá, hat-trick là một trận đấu mà một cầu thủ ghi được ba bàn thắng. Nhưng ghi bốn bàn thắng thì gọi là gì ? Thuật ngữ chính xác là “poker”. Đây là một thành tích hiếm có, vì ghi bốn bàn thắng trong một trận đấu đòi hỏi màn trình diễn xuất sắc và khả năng dứt điểm đáng kinh ngạc.
Những người tham gia rút tiền Du88 chia sẻ: Nhiều huyền thoại đã từng chơi poker, chẳng hạn như Lionel Messi (Barcelona gặp Arsenal năm 2010), Robert Lewandowski (Dortmund gặp Real Madrid năm 2013) và Cristiano Ronaldo khi còn chơi cho Real Madrid. Poker thường xuất hiện trong các trận đấu mà người chơi áp đảo hàng phòng ngự đối phương.
Bên cạnh poker, bóng đá còn có những kỷ lục điểm thú vị khác:
- 5 bảng : gọi là repoker
- 6 bàn thắng trở lên : đôi khi được gọi là cú hat trick kép
Trận đấu trên sân nhà và trận đấu trên sân khách
Thể thức hai lượt đi và về trong bóng đá là gì? Đây là thể thức thường được sử dụng trong các giải đấu cúp như Champions League, Europa League hoặc vòng loại World Cup. Hai đội sẽ đấu với nhau hai lần:
- Trận lượt đi: diễn ra trên sân của đội A
- Trận lượt về: diễn ra trên sân của đội B
Kết quả được tính dựa trên tổng điểm của cả hai trận đấu (Tổng điểm). Trước đây, UEFA đã áp dụng luật bàn thắng sân khách để phân định thắng thua trong trường hợp hòa. Tuy nhiên, luật này đã bị bãi bỏ từ mùa giải 2021/22 trở đi. Thể thức hai lượt trận góp phần tăng cường tính công bằng, với việc mỗi đội được chơi trên sân nhà, và cũng thúc đẩy sự đa dạng về chiến thuật trong cả hai trận đấu.
Dàn xếp tỷ số trong bóng đá
Dàn xếp tỷ số là gì? Dàn xếp tỷ số là hành vi thông đồng giữa cầu thủ, trọng tài hoặc một nhóm cá nhân có liên quan để thao túng tỷ số hoặc kết quả của một trận đấu nhằm mục đích kiếm lời bất hợp pháp, thường liên quan đến cá cược và cờ bạc bất hợp pháp. Đây là hành vi gian lận và bất hợp pháp, gây tổn hại nghiêm trọng đến tính công bằng và uy tín của bóng đá.
Thao túng trận đấu có thể diễn ra dưới nhiều hình thức:
- Cầu thủ này cố tình chơi dưới phong độ bình thường để khiến đội mình thua theo thỏa thuận chung.
- Thủ môn hoặc hậu vệ “mở đường” cho đối phương ghi bàn.
- Trọng tài “còi” và đưa ra quyết định thiên vị.
- Một số người chơi hợp tác với các trang web cá cược để điều chỉnh điểm số dựa trên tỷ lệ cược cố định.
FIFA, UEFA và AFC luôn coi dàn xếp tỷ số là một hành vi phạm tội bóng đá và phải chịu những hình phạt rất nghiêm khắc, chẳng hạn như đình chỉ thi đấu vĩnh viễn, truy tố hình sự và chấm dứt sự nghiệp đột ngột của các cầu thủ liên quan. Trong số những vụ dàn xếp tỷ số gây chấn động thế giới phải kể đến Calciopoli ở Serie A (năm 2006) và các vụ việc tương tự ở châu Á và Đông Âu.
Việc dàn xếp tỷ số không chỉ gây hại cho các đội bóng và người hâm mộ mà còn phá hủy giá trị thực sự của thể thao – nơi chiến thắng phải là kết quả của nỗ lực chứ không phải là sự sắp xếp bí mật.
Hiểu các thuật ngữ trong bóng đá cho phép người hâm mộ theo dõi bóng đá một cách đầy đủ và sâu sắc hơn. Kiến thức là điều cần thiết để nắm bắt tất cả các chi tiết chiến thuật, sự phát triển của trò chơi và giá trị đích thực của môn thể thao vua này.
