Arsenal Football Club là một biểu tượng của bóng đá Anh, nổi tiếng với biệt danh “Pháo thủ” và lịch sử hơn 135 năm với vô số danh hiệu cao quý. Đằng sau những chiến thắng và khoảnh khắc huy hoàng trên sân cỏ, luôn có dấu ấn không thể phủ nhận của các huấn luyện viên Arsenal tài ba. Họ không chỉ là người dẫn dắt về mặt chiến thuật mà còn là kiến trúc sư xây dựng nên triết lý, bản sắc và triều đại của câu lạc bộ.
Bài viết này sẽ đi sâu vào lịch sử, phân tích và vinh danh những HLV Arsenal xuất sắc vĩ đại nhất từng ngồi vào chiếc ghế nóng tại Highbury và Emirates, đồng thời cập nhật về giai đoạn hiện tại dưới sự dẫn dắt của Mikel Arteta.
Tiêu chí đánh giá huấn luyện viên Arsenal hàng đầu
Theo các chuyên gia từ trang chủ DA88, để đánh giá một HLV là vĩ đại tại Arsenal, người hâm mộ và giới chuyên môn thường dựa trên một bộ tiêu chí tổng hợp, không chỉ đơn thuần là số lượng danh hiệu. Dưới đây là các tiêu chí quan trọng được sắp xếp theo mức độ ảnh hưởng thực tế đến lịch sử và vị thế của CLB:
| Hạng | Tiêu chí | Giải thích chi tiết | Trọng số (ước lượng) |
| 1 | Số lần vô địch quốc gia (Premier League / First Division) | Là thước đo tối thượng cho sự thống trị tại Anh. HLV nào mang về nhiều chức vô địch Anh nhất luôn được xếp ở vị trí cao nhất. | ★★★★★ |
| 2 | Mùa giải bất bại (Invincibles 2003–04) | Thành tích độc nhất vô nhị trong lịch sử Premier League (49 trận bất bại). Giá trị biểu tượng và lịch sử cực kỳ lớn, là niềm tự hào của Arsenal. | ★★★★★ |
| 3 | Số lần vô địch FA Cup | Arsenal là CLB giàu thành tích nhất ở FA Cup (14 lần). Danh hiệu này thể hiện sự ổn định và khả năng chiến thắng ở các giải đấu cúp. | ★★★★☆ |
| 4 | Thời gian tại vị và xây dựng triều đại | Những HLV có nhiệm kỳ dài, tạo ra một kỷ nguyên với triết lý riêng (Chapman, Graham, Wenger) được tôn vinh như những người đặt nền móng. | ★★★★☆ |
| 5 | Cách mạng hóa CLB và di sản | Ví dụ: Chapman với sơ đồ WM, Wenger thay đổi văn hóa dinh dưỡng, lối chơi tấn công đẹp mắt, xây sân Emirates. Di sản vượt ra ngoài danh hiệu. | ★★★★ |
| 6 | Thành tích tại đấu trường châu Âu | Đưa Arsenal vào chung kết Champions League 2006, giành European Cup Winners’ Cup 1994. Thành tích ở cúp châu Âu luôn là điểm cộng lớn. | ★★★★ |
| 7 | Khả năng phát triển cầu thủ trẻ | Biến cầu thủ vô danh thành ngôi sao (Adams, Vieira, Henry, Saka…). Khả năng nhìn nhận và đào tạo trẻ là một phần bản sắc của Pháo thủ. | ★★★☆ |
| 8 | Đoạt cú đúp (Double) hoặc cú ăn ba (Treble) | Double (Vô địch Quốc gia + FA Cup) là thành tích hiếm, thể hiện sự thống trị tuyệt đối trong một mùa giải. | ★★★ |
Những HLV Arsenal xuất sắc nhất trong lịch sử
Arsène wenger: Người kiến tạo kỷ nguyên bất bại (1996 – 2018)
Không có bất kỳ cuộc tranh luận nào về vị trí của Arsène Wenger. Ông là vị thuyền trưởng vĩ đại nhất trong lịch sử Arsenal. Gắn bó với câu lạc bộ trong 22 năm, Wenger không chỉ là HLV tại vị lâu nhất mà còn là người mang đến một cuộc cách mạng toàn diện, biến Arsenal trở thành một thương hiệu bóng đá toàn cầu.
- Thành tích: 3 Premier League (trong đó có 1 mùa giải bất bại), 7 FA Cup, 7 Community Shield.
- Di sản:
- Kỷ nguyên Bất Bại (Invincibles 2003-04): Đội bóng vô địch Premier League với thành tích không thua một trận nào (26 thắng, 12 hòa). Đây là một kỳ tích chưa từng có và khó có đội bóng nào lặp lại.
- Triết lý bóng đá: Đưa vào Arsenal lối chơi tấn công đẹp mắt, kỹ thuật, dựa trên tốc độ và sự sáng tạo.
- Phát triển tài năng: Biến các cầu thủ trẻ và vô danh thành những huyền thoại như Thierry Henry, Patrick Vieira, Robert Pirès, Cesc Fàbregas.
- Cơ sở vật chất: Giúp Arsenal xây dựng sân vận động hiện đại Emirates, tạo nền tảng tài chính và thương mại vững chắc cho CLB.
Dù những năm cuối triều đại không còn danh hiệu Premier League, nhưng di sản về phong cách, con người và cơ sở hạ tầng mà Wenger để lại là vô giá.
Herbert chapman: Người đặt nền móng vĩ đại (1925 – 1934)
Trước Wenger, Herbert Chapman chính là người đã định hình Arsenal trở thành một thế lực. Ông được coi là nhà chiến thuật đại tài và là người đi tiên phong trong kỷ nguyên hiện đại của bóng đá Anh.
- Thành tích: 2 First Division (tiền thân Premier League), 1 FA Cup.
- Sáng tạo chiến thuật: Chapman là người phát minh và áp dụng thành công sơ đồ WM (2-3-5 chuyển thành 3-2-5), một cuộc cách mạng phòng ngự giúp Arsenal trở nên vô cùng vững chắc và khó bị đánh bại.
- Thay đổi văn hóa: Ông là người khởi xướng việc sử dụng áo đấu có tay màu trắng (biểu tượng của Arsenal đến ngày nay), thay đổi tên ga tàu điện ngầm thành Arsenal và thúc đẩy việc sử dụng bảng điểm điện tử.
Dù qua đời đột ngột vào năm 1934, triết lý và nền tảng mà Chapman xây dựng đã giúp Arsenal thống trị bóng đá Anh trong suốt thập niên 1930, một di sản vô song.
George graham: Bậc thầy phòng ngự thép (1986 – 1995)
George Graham đại diện cho sự trở lại của Arsenal ở cuối thế kỷ 20 với một triết lý trái ngược hẳn với Wenger: phòng ngự thực dụng và kỷ luật thép.
- Thành tích: 2 First Division, 2 FA Cup, 2 League Cup, 1 European Cup Winners’ Cup (C2).
- Khoảnh khắc lịch sử: Vô địch giải đấu quốc gia một cách kịch tính năm 1989 sau khi đánh bại Liverpool 2-0 ngay tại Anfield ở phút cuối cùng của mùa giải.
- Xây dựng đội hình: Tạo ra hàng phòng ngự trứ danh (hàng thủ 4 người: Dixon, Bould, Adams, Winterburn và thủ môn Seaman) được coi là huyền thoại của bóng đá Anh. Ông cũng là HLV duy nhất mang về danh hiệu châu Âu cho Arsenal (European Cup Winners’ Cup 1994).
Nền tảng kỷ luật và hàng phòng ngự vững chắc do Graham xây dựng sau này đã là bệ phóng quan trọng cho những thành công ban đầu của Arsène Wenger.
Tom whittaker: Người tái thiết hậu chiến (1947 – 1956)
Tom Whittaker tiếp quản Arsenal trong giai đoạn khó khăn sau Thế chiến thứ hai nhưng đã nhanh chóng đưa Pháo thủ trở lại đỉnh cao.
- Thành tích: 2 First Division, 1 FA Cup.
- Sự linh hoạt: Ông đã giúp Arsenal duy trì vị thế đội bóng hàng đầu nước Anh, bằng cách xây dựng lại đội hình và triết lý bóng đá, thích nghi với hoàn cảnh kinh tế và xã hội sau chiến tranh.
Bertie mee: Cú đúp lịch sử đầu tiên (1966 – 1976)
Theo như những người từng đăng ký DA88 được biết, Bertie Mee là người đã giúp Arsenal giành cú đúp danh hiệu quốc nội đầu tiên trong lịch sử câu lạc bộ vào mùa giải 1970-71 (First Division và FA Cup).
- Thành tích: 1 First Division, 1 FA Cup, 1 Inter-Cities Fairs Cup.
- Thành công châu Âu: Ông cũng là người dẫn dắt Arsenal giành danh hiệu châu Âu đầu tiên (Inter-Cities Fairs Cup 1970 – tiền thân của UEFA Cup), đặt nền móng cho các thành công ở đấu trường châu lục sau này.
Các huấn luyện viên đáng chú ý khác và hiện tại Arsenal
Terry neill: Người của các trận chung kết (1976 – 1983)
Terry Neill không đoạt được nhiều danh hiệu lớn nhưng nhiệm kỳ của ông đáng nhớ với sự ổn định ở các giải đấu cúp. Ông đưa Arsenal vào 3 trận chung kết FA Cup liên tiếp (1978, 1979, 1980) và giành chiến thắng năm 1979, cùng với đó là chung kết European Cup Winners’ Cup 1980.
- Di sản: Ông là người phát hiện và đặt niềm tin vào nhiều tài năng trẻ như Liam Brady, David O’Leary, tạo nên một lứa cầu thủ chất lượng.
Unai emery: Thời kỳ chuyển giao và chung kết europa league (2018 – 2019)
Unai Emery là HLV đầu tiên sau kỷ nguyên Wenger, với nhiệm vụ vô cùng khó khăn là tái thiết câu lạc bộ. Dù nhiệm kỳ ngắn ngủi, ông vẫn để lại dấu ấn nhất định:
- Thành tích: Á quân Europa League 2018-19.
- Đóng góp: Giúp Arsenal chuyển đổi sang một giai đoạn mới, tập trung vào chiến thuật phòng ngự và xây dựng từ phía sau, đồng thời tạo cơ hội cho các tài năng trẻ như Bukayo Saka, Emile Smith Rowe có những bước phát triển đầu tiên.
Mikel arteta: Kỷ nguyên hiện tại và sự trở lại của ứng viên vô địch (2019 – nay)
Mikel Arteta, cựu đội trưởng của Arsenal, trở lại với tư cách HLV trưởng vào cuối năm 2019 và nhanh chóng tạo ra một cuộc cách mạng văn hóa và chiến thuật. Ông là huấn luyện viên Arsenal đầu tiên sau Wenger đưa Pháo thủ trở lại vị thế ứng cử viên vô địch thực thụ tại Premier League.
- Thành tích: 1 FA Cup (2019-20), 2 Community Shield.
- Triết lý & Xây dựng:
- Tái lập bản sắc: Mang lại sự kỷ luật, tinh thần chiến đấu và bản sắc rõ ràng cho đội bóng, kết hợp giữa lối chơi kiểm soát bóng của Wenger với sự chắc chắn trong phòng ngự.
- Phát triển thế hệ mới: Xây dựng đội bóng xoay quanh những trụ cột trẻ và tài năng như Bukayo Saka, Gabriel Martinelli, William Saliba, và đội trưởng Martin Ødegaard.
- Thành công gần đây: Dẫn dắt Arsenal cạnh tranh chức vô địch Premier League gay gắt trong các mùa giải gần đây, cho thấy sự trở lại mạnh mẽ trên bản đồ bóng đá Anh và châu Âu (quay lại Champions League).
Dưới sự dẫn dắt của Arteta, Arsenal đã ổn định và đang hướng tới những danh hiệu lớn hơn trong tương lai, kế thừa và phát huy di sản của những HLV tiền bối.
Phân tích triết lý các huấn luyện viên Arsenal vĩ đại
Sự vĩ đại của các HLV Arsenal không chỉ nằm ở danh hiệu, mà còn ở triết lý bóng đá và tầm nhìn mà họ để lại. Có thể phân chia thành hai trường phái chính:
Trường phái Chiến thuật & Kỷ luật (Chapman, Graham):
- Herbert Chapman: Đặt trọng tâm vào chiến thuật phòng ngự (WM) và tính tổ chức, biến bóng đá thành một môn khoa học hơn.
- George Graham: Cực kỳ tập trung vào sự vững chắc của hàng phòng ngự, ưu tiên kết quả hơn lối chơi hoa mỹ. Lối đá thực dụng, chặt chẽ và rất khó bị xuyên thủng.
Trường phái Tấn công & Văn hóa (Wenger, Arteta):
- Arsène Wenger: Biểu tượng của bóng đá tấn công đẹp mắt, tốc độ, kỹ thuật và sự sáng tạo. Ông thay đổi hoàn toàn văn hóa CLB, từ dinh dưỡng, đào tạo trẻ đến triết lý thi đấu.
- Mikel Arteta: Là sự kết hợp giữa cả hai trường phái. Lấy sự kỷ luật và tính tổ chức làm nền tảng (ảnh hưởng từ Graham và Guardiola), nhưng xây dựng một đội bóng chơi tấn công kiểm soát, linh hoạt và tốc độ, hướng tới một Arsenal hiện đại, giàu năng lượng.
Lịch sử của Arsenal là một chuỗi liên tục các triều đại được kiến tạo bởi những huấn luyện viên Arsenal xuất sắc. Những HLV Arsenal xuất sắc vĩ đại ừ Herbert Chapman đặt nền móng, George Graham mang lại sự chắc chắn và danh hiệu châu Âu, cho đến Arsène Wenger với kỷ nguyên bất bại và lối chơi tấn công hoa mỹ. Di sản của họ không chỉ là những chiếc cúp mà còn là bản sắc, triết lý và niềm kiêu hãnh của CLB.
Hiện tại, Mikel Arteta đang tiếp nối con đường đó, kết hợp tinh hoa từ quá khứ để xây dựng một Arsenal trẻ trung, đầy tham vọng và sẵn sàng chinh phục những đỉnh cao mới trong tương lai.
